Mở đầu (trang 54) Sử 12 Kết nối tri thức Bài 9: Hình bên khắc hoạ hình ảnh một chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam trong cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc năm 1979 ở biên giới phía Bắc. Hình ảnh gợi cho em suy nghĩ gì? Hãy chia sẻ hiểu biết của em về các cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc từ sau tháng 4 – 1975 đến nay, cũng như một số bài học lịch sử của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc từ năm 1945 đến nay.
Trả lời:
– Hình ảnh gợi cho em suy nghĩ: hình ảnh người chiến sĩ hiên ngang vác trên vai khẩu súng lớn, hướng về phía quân xâm lược, bên cạnh là cột mốc số 0 như một lời tuyên bố đanh thép sẵn sàng đáp trả bất cứ đội quân xâm lược nào xâm phạm núi sông, bờ cõi của dân tộc Việt Nam.
– Những hiểu biết của em về các cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc từ sau tháng 4- 1975 đến nay: có 3 cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc từ sau tháng 4- 1975 đó là: cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc ở vùng biên giới Tây Nam, cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc ở vùng biên giới phía Bắc, cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền quốc gia trên Biển Đông.
– Một số bài học lịch sử của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc từ năm 1945 đến nay:
+ Không ngừng phát huy tinh thần yêu nước của các tầng lớp nhân dân.
+ Củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân.
+ Kết hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại, kết hợp chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
+ Phát triển sáng tạo nghệ thuật chiến tranh nhân dân, xây dựng nền quốc phòng toàn dân.
1. Bối cảnh lịch sử của cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc từ sau tháng 4-1975 đến nay
Câu hỏi 1 (trang 55) Sử 12 Kết nối tri thức Bài 9: Trình bày những nét khái quát về bối cảnh lịch sử của cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc từ sau tháng 4 – 1975.
Trả lời:
– Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước và hoàn thành thống nhất đất nước về mặt Nhà nước, Việt Nam chuyển sang giai đoạn độc lập, thống nhất, đi lên chủ nghĩa xã hội. Độc lập và thống nhất trở thành điều kiện cơ bản nhằm phát huy sức mạnh toàn diện của đất nước để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong thời kì lịch sử mới.
– Tuy nhiên, hậu quả của chiến tranh trên cả nước còn rất nặng nề, đất nước lại bị Mỹ bao vây, cấm vận; mối quan hệ giữa Việt Nam – Trung Quốc – Cam-pu-chia đã xuất hiện một số vấn đề phức tạp.
– Tình hình thế giới có nhiều chuyển biến, xu thế hoà hoãn Đông – Tây xuất hiện từ đầu những năm 70 của thế kỉ XX, nhưng tình trạng bất ổn, xung đột vẫn diễn ra nhiều trên thế giới.
2. Các cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc từ sau tháng 4-1975
Câu hỏi 2 (trang 56) Sử 12 Kết nối tri thức Bài 9: Trình bày khái quát diễn biến chính cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc ở vùng biên giới Tây Nam.
– Hoàn cảnh: Sau khi lên nắm quyền (4-1975), chính quyền Pôn Pốt đã phát động chiến tranh xâm lược biên giới Tây Nam của Việt Nam.
+ Từ tháng 5-1975, quân Pôn Pốt gây ra nhiều vụ hành quân khiêu khích, xâm phạm lãnh thổ của Việt Nam như: đánh chiếm đảo Phú Quốc, đảo Thổ Chu và xâm nhập nhiều vùng biên giới trên đất liền Việt Nam.
+ Ngày 30-4-1977, quân Pôn Pốt mở cuộc tấn công dọc tuyến biên giới tỉnh An Giang.
– Diễn biến chính: cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc ở vùng biên giới Tây Nam diễn ra qua hai giai đoạn:
+ Giai đoạn 1 (từ ngày 30-4-1977 đến ngày 5-1-1978):
▪ Quân Pôn Pốt tấn công dọc tuyến biên giới, tàn sát dân thường…
▪ Cùng với việc tổ chức lực lượng vũ trang đánh lui quân địch, Đảng và Nhà nước Việt Nam nỗ lực hoạt động ngoại giao nhằm tìm kiếm giải pháp hoà bình.
+ Giai đoạn 2 (từ ngày 6-I-1978 đến ngày 7-1 -1979):
▪ Quân Pôn Pốt tiến hành xâm lược trên toàn tuyến biên giới Tây Nam. Ngày 22-12-1978, quân Pôn Pốt huy động 19 sư đoàn bộ binh cùng nhiều đơn vị pháo binh, xe tăng tấn công quy mô lớn vào Tây Ninh. Thực hiện quyền tự vệ chính đáng, quân dân Việt Nam mở cuộc tổng phản công, làm tan rã đại bộ phận quân chủ lực đối phương.
▪ Theo yêu cầu của Mặt trận Đoàn kết dân tộc cứu nước Cam-pu-chia, quân tình nguyện Việt Nam cùng quân dân Cam-pu-chia đánh đổ chính quyền Pôn Pốt. Ngày 7-1-1979, Thủ đô Phnôm Pênh (Cam-pu-chia) được hoàn toàn giải phóng
Câu hỏi 3 (trang 57) Sử 12 Kết nối tri thức Bài 9: Trình bày khái quát diễn biến chính cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc ở vùng biên giới phía Bắc.
Trả lời:
– Từ giữa năm 1975, tình hình quan hệ Việt Nam – Trung Quốc dần trở nên căng thẳng. Trung Quốc đơn phương chấm dứt các viện trợ kinh tế, kĩ thuật và khiêu khích, xâm phạm ở khu vực biên giới phía Bắc của Việt Nam.
– Ngày 17 – 2 – 1979, hàng chục vạn quân Trung Quốc tấn công dọc tuyến biên giới phía Bắc dài hơn 1 000 km của Việt Nam, từ Móng Cái (Quảng Ninh) đến Phong Thổ (Lai Châu).
– Quân dân Việt Nam đã đứng lên chiến đấu.
– Nhiều trận chiến diễn ra quyết liệt ở Lạng Sơn, Cao Bằng,… đã làm thất bại mục tiêu “đánh nhanh, thắng nhanh” của quân đội Trung Quốc.
– Trung Quốc phải tuyên bố rút quân từ ngày 5 – 3 – 1979. Tuy nhiên, tình hình trên tuyến biên giới phía Bắc tiếp tục căng thẳng kéo dài cho tới cuối năm 1989, đặc biệt là ở Vị Xuyên (Hà Giang).
Câu hỏi 4 (trang 58) Sử 12 Kết nối tri thức Bài 9: Trình bày khái quát diễn biến chính cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền quốc gia trên biển Đông.
Trả lời:
– Sau Đại thắng Xuân 1975, Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam quản lí toàn bộ lãnh thổ đất nước, trong đó bao gồm cả quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.
– Ngày 12-5-1977, Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam ra Tuyên bố về lãnh hải, vùng tiếp giáp, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, Năm 1994, Việt Nam là quốc gia thứ 63 phê chuẩn Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982, trước khi Công ước chính thức có hiệu lực vào tháng 12-1994.
– Về quản lí hành chính, năm 1982, Chính phủ Việt Nam thành lập huyện đảo Hoàng Sa (trực thuộc tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng, nay thuộc thành phố Đà Nẵng) và huyện đảo Trường Sa (trực thuộc tỉnh Đồng Nai, nay thuộc tỉnh Khánh Hòa). Năm 2007, Chính phủ quyết định thành lập thị trấn Trường Sa cùng hai xã đảo: Song Tử Tây và Sinh Tồn trực thuộc huyện đảo Trường Sa.
– Chính phủ Việt Nam đã triển khai nhiều hoạt động thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa, như: tổ chức triển lãm các hiện vật lịch sử, nghiên cứu, khảo sát điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, xây bia chủ quyền, thiết lập các ngọn đèn biển và đưa dân ra sinh sống trên các đảo,…
– Trong giải quyết các tranh chấp chủ quyền biển đảo, Việt Nam luôn kiên quyết và kiên trì đấu tranh bằng các biện pháp phù hợp với nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, lấy bảo vệ vững chắc chủ quyền, lợi ích quốc gia, dân tộc và giữ vững hòa bình, ổn định để đất nước phát triển làm mục tiêu cao nhất
– Tháng 3 – 1988, quân đội Trung Quốc huy động lực lượng lớn tấn công các đảo Gạc Ma, Cô Lin, Len Đao thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Trong cuộc chiến đấu bảo vệ biển đảo, hàng chục chiến sĩ Hải quân Việt Nam đã anh dũng hi sinh. Ngay lúc đó, Chính phủ Việt Nam đã thông báo cho Liên hợp quốc về vấn đề này, đồng thời gửi nhiều công hàm phản đối và đề nghị hai bên Việt Nam – Trung Quốc thương lượng để giải quyết vấn đề tranh chấp bằng biện pháp hoà bình.
– Năm 2012, Quốc hội thông qua Luật biển Việt Nam. Đây là cơ sở pháp lí để bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo và phát triển kinh tế biến. Hiện nay, Việt Nam đang tích cực thúc đẩy việc thực hiện Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC).
3. Ý nghĩa lịch sử của cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc từ sau tháng 4-1975 đến nay
Câu hỏi 5 (trang 58) Sử 12 Kết nối tri thức Bài 9: Nêu ý nghĩa lịch sử của cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc từ sau tháng 4-1975 đến nay.
– Ý nghĩa lịch sử của cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc từ sau tháng 4-1975 đến nay:
+ Bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, bảo vệ cuộc sống của nhân dân.
+ Khẳng định ý chí độc lập, tự chủ và tinh thần đại đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế trong sáng của nhân dân Việt Nam.
+ Tạo điều kiện thuận lợi cho công cuộc xây dựng đất nước.
+ Để lại những bài học kinh nghiệm quý giá cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tương lai.
+ Góp phần bảo vệ hoà bình, ổn định ở khu vực châu Á và trên thế giới.
4. Một số bài học lịch sử của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc từ năm 1945 đến nay
Câu hỏi 6 (trang 60) Sử 12 Kết nối tri thức Bài 9: Nêu những bài học cơ bản của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc từ năm 1945 đến nay.
Trả lời:
– Không ngừng phát huy tinh thần yêu nước của các tầng lớp nhân dân.
– Củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân.
– Kết hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại, kết hợp chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
– Phát triển sáng tạo nghệ thuật chiến tranh nhân dân, xây dựng nền quốc phòng toàn dân.
Luyện tập và Vận dụng
Luyện tập 1 (trang 60) Sử 12 Kết nối tri thức Bài 9: Hoàn thành bảng thống kê (theo gợi ý dưới đây vào vở) những nét chính của cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc từ sau tháng 4 – 1975 đến nay
Lời giải:
Luyện tập 2 (trang 60) Sử 12 Kết nối tri thức Bài 9: Lập sơ đồ tư duy về những bài học lịch sử của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc từ năm 1945 đến nay. Theo em, bài học nào là quan trọng nhất? Vì sao?
Lời giải:
⇒ Bài học về sự đoàn kết dân tộc có thể được coi là bài học quan trọng nhất từ lịch sử kháng chiến của Việt Nam, vì nó không chỉ là yếu tố quyết định trong chiến tranh mà còn là nền tảng cho sự đoàn kết.
Vận dụng 1 (trang 60) Sử 12 Kết nối tri thức Bài 9: Sưu tầm tư liệu từ sách, báo và internet, hãy viết bài giới thiệu ngắn gọn về một cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc từ sau tháng 4 – 1975.
Tài liệu sưu tầm:
Cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền quốc gia trên Biển Đông là một trang sử hiện đại của Việt Nam, nơi mà những cuộc đối đầu và nỗ lực không ngừng của Việt Nam và cộng đồng quốc tế đã diễn ra. Khu vực Biển Đông, với vị trí chiến lược và nguồn tài nguyên lớn, trở thành tâm điểm của những tranh chấp lãnh thổ và chủ quyền.
Từ khi Việt Nam thống nhất vào năm 1975, nhiều quốc gia đã áp đặt chủ quyền và triển khai các hoạt động không hợp pháp trên Biển Đông. Việt Nam, với lòng yêu nước và quyết tâm bảo vệ chủ quyền, đã không ngừng đối đầu, đề xuất giải pháp hòa bình và phản đối mạnh mẽ mọi hành động xâm phạm quốc tế.
Cuộc đấu tranh này đã làm nổi bật tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực, đồng thời thể hiện sức mạnh và sự kiên trì của Việt Nam trong việc bảo vệ lãnh thổ và biển đảo quốc gia. Cộng đồng quốc tế, trong đó có các đối tác chiến lược, đã đồng lòng hỗ trợ Việt Nam trong cuộc đấu tranh này, chống lại những hành động làm thay đổi trạng thái quo và đe dọa ổn định khu vực.
Như vậy, cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền quốc gia trên Biển Đông không chỉ là câu chuyện của Việt Nam mà còn là một phần quan trọng của lịch sử và tình yêu quê hương, nơi mà lòng dũng cảm và đoàn kết của cộng đồng quốc tế được thể hiện rõ nét.
Vận dụng 2 (trang 60) Sử 12 Kết nối tri thức Bài 9: Vận dụng kiến thức đã học, hãy phân tích giá trị thực tiễn của những bài học lịch sử từ các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc từ năm 1945 đến nay.
Lời giải:
Những bài học lịch sử từ các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc của Việt Nam từ năm 1945 đến nay mang lại nhiều giá trị thực tiễn quan trọng, ảnh hưởng sâu sắc đến phát triển và định hình đất nước. Dưới đây là một số giá trị thực tiễn quan trọng của những bài học lịch sử này:
– Đoàn kết dân tộc: Tính đoàn kết đã và đang là chìa khóa quan trọng giúp đất nước vượt qua thách thức và xây dựng tương lai. Điều này phản ánh trong sự đoàn kết giữa các tầng lớp, dân tộc, và miền đất khác nhau.
– Tình yêu đất nước và ý chí bảo vệ Tổ quốc: Sự kết hợp giữa tình yêu đất nước và ý chí bảo vệ Tổ quốc đã thúc đẩy những hành động hy sinh và chiến đấu, đồng thời tạo ra sức mạnh tinh thần khó vượt qua trong quá trình xây dựng và bảo vệ đất nước.
– Lãnh đạo: những bài học về lãnh đạo và quản lý chiến tranh đã tạo nên những nhà lãnh đạo xuất sắc, từ Hồ Chí Minh đến những người kế nhiệm. Các kỹ năng này không chỉ quan trọng trong chiến tranh mà còn trong quá trình phát triển và quản lý quốc gia.
– Tư tưởng độc lập, tự chủ: Bài học về tư tưởng độc lập và tự chủ là nguồn động viên quan trọng cho sự phát triển toàn diện của đất nước. Việc giữ vững giá trị này giúp đảm bảo sự độc lập và quyền tự do của quốc gia.
>>> Xem thêm các bài soạn tại mục lục: Giải SGK Lịch sử 12 – Kết nối tri thức
—————————————-
Từ những lời giải chi tiết cho bài học SGK Lịch Sử 12 Kết nối tri thức Bài 9: Cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc từ sau tháng 4 – 1975 đến nay. Một số bài học lịch sử của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc từ năm 1945 đến nay mà Tritue360 đã hướng dẫn trên đây. Hi vọng sẽ đem lại cho các em nhiều kiến thức bổ ích trên con đường học tập và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới. Chúc các em học tốt!