1. Hành trình phát triển của văn minh Đông Nam Á
1.1. Từ đầu Công nguyên đến thế kỉ X
Câu hỏi mục 1.1 SGK Lịch Sử 10 Cánh diều Bài 11 (trang 78): Đọc thông tin và quan sát Hình 11.2, hãy trình bày sự phát triển của văn minh Đông Nam Á từ đầu Công nguyên đến thế kỉ X.
Trả lời:
* Sự phát triển của văn minh Đông Nam Á từ đầu công nguyên đến thế kỉ X:
– Từ đầu Công nguyên – thế kỷ VII, Đông Nam Á xuất hiện một số quốc gia như Phù Nam, Chăm-pa, Ma-lay-u,… trong đó lớn mạnh nhất là Phù Nam.
– Từ thế kỷ VII đến thế kỷ X, hình thành một số quốc gia mới và hợp nhất một số quốc gia nhỏ thành nước lớn hơn như Ăng-co, Sri-vi-giay-a.
1.2. Từ thế kỉ X đến thế kỉ XV
Câu hỏi mục 1.2 SGK Lịch Sử 10 Cánh diều Bài 11 (trang 78): Đọc thông tin và quan sát Hình 11.3, hãy trình bày sự phát triển của văn minh Đông Nam Á từ thế kỉ X đến thế kỉ XV.
Trả lời:
– Sự phát triển của văn minh Đông Nam Á từ thế kỉ X đến thế kỉ XV:
+ Đây là giai đoạn hình thành những quốc gia thống nhất và lớn mạnh ở Đông Nam Á như Đại Việt, Ăng-co, Chăm-pa, Pa-gan, Lan Xang, Xu-khô-thai, A-giut-thay-a, Ma-gia-pa-hit,…
+ Sự hoàn thiện của các nhà nước quân chủ với nền kinh tế phát triển thịnh đạt và xã hội ổn định đã đưa văn minh Đông Nam A bước vào giai đoạn phát triển rực rỡ.
+ Văn minh Đông Nam Á đã định hình bản sắc với những thành tựu đặc sắc và sáng tạo trên cơ sở tiếp thu có chọn lọc văn hoá Ấn Độ, Trung Quốc.
+ Sự xâm nhập và lan toả của Hồi giáo đã tạo nên những sắc thái mới cho văn minh Đông Nam Á.
1.3. Từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XIX
Câu hỏi mục 1.3 SGK Lịch Sử 10 Cánh diều Bài 11 (trang 79): Đọc thông tin và quan sát Hình 11.4, hãy cho biết trong giai đoạn thế kỉ XVI đến thế kỉ XIX, văn minh Đông Nam Á đã tiếp nhận những yếu tố mới nào từ phương Tây?
Trả lời:
– Trong giai đoạn thế kỉ XVI đến thế kỉ XIX, văn minh Đông Nam Á đã tiếp nhận những yếu tố mới từ phương Tây: tôn giáo, ngôn ngữ, các hình thức văn hóa vật chất, tư tưởng nhân văn, văn học nghệ thuật.
2. Một số thành tựu tiêu biểu của văn minh Đông Nam Á từ thời kì cổ – trung đại
2.1. Tín ngưỡng, tôn giáo
Câu hỏi mục 2.1 SGK Lịch Sử 10 Cánh diều Bài 11 (trang 80): Đọc thông tin và quan sát Hình 11.5, 11.6, hãy:
– Nêu các hình thức tín ngưỡng dân gian ở Đông Nam Á.
– Kể tên những tôn giáo phổ biến ở các quốc gia Đông Nam Á. Vì sao các tôn giáo này lại được đông đảo cư dân Đông Nam Á đón nhận?
Trả lời:
* Các hình thức tín ngưỡng dân gian của cư dân Đông Nam Á:
– Thờ cúng tổ tiên
– Thờ thần thiên nhiên
– Thờ thần động vật,…
* Những tôn giáo phổ biến ở các quốc gia Đông Nam Á:Phật giáo, Hin-đu giáo, Hồi giáo, Thiên Chúa giáo và Nho giáo.
– Các tôn giáo này được đón nhận ở Đông Nam Á bởi lẽ :
+ Ở Đông Nam Á chưa tồn tại và phát triển tôn giáo dân tộc, chỉ có các tín ngưỡng mang tính bản địa. Hơn nữa, các tôn giáo cũng có những nét phù hợp trong tư tưởng phù hợp cư dân Đông Nam Á.
+ Các tôn giáo khi được thâm nhập vào khu vực có những nước giữ nguyên mô hình tôn giáo và bên cạnh có những nước tiếp nhận chọn lọc.
2.2. Văn tự và văn học
Câu hỏi mục 2.2 SGK Lịch Sử 10 Cánh diều Bài 11 (trang 81): Đọc thông tin và quan sát Hình 11.7, hãy nêu những thành tựu về văn tự và văn học Đông Nam Á.
Trả lời:
– Thành tựu về văn tự:
+ Tiếp thu hệ thống chữ viết của Ấn Độ, cư dân Đông Nam Á đã sáng tạo ra chữ viết riêng, như chữ viết của người Chăm, người Khơ-me, người Thái, người Môn, người Mã Lai,…
+ Riêng người Việt tiếp thu một phần hệ thống chữ Hán của Trung Quốc và sáng tạo ra chữ Nôm.
– Thành tựu về văn học:
+ Văn học dân gian rất phong phú với nhiều thể loại, như truyền thuyết, sử thi, truyện cổ tích, truyện thơ, ca dao, tục ngữ,… Những tác phẩm tiêu biểu là: sử thi Đẻ đất đẻ nước (Việt Nam), truyền thuyết Pơrắc Thon (Campuchia), thần thoại Pun-hơ Nhan-hơ (Lào),…
+ Văn học viết ra đời khá muộn vào khoảng thế kỉ X – XIII. Một số tác phẩm tiêu biểu là Truyện Kiều (Việt Nam), Truyện sử Me-lay-tu (Ma-lay-xi-a),…
+ Văn học Đông Nam Á chịu ảnh hưởng sâu sắc của văn học Ấn Độ, Trung Quốc, Ả Rập và phương Tây.
2.3. Điêu khắc và kiến trúc
Câu hỏi mục 2.3 SGK Lịch Sử 10 Cánh diều Bài 11 (trang 82): Đọc thông tin và quan sát Hình 11.8, 11.9, hãy nêu thành tựu chủ yếu của kiến trúc, điêu khắc ở Đông Nam Á.
Trả lời:
* Thành tựu chủ yếu của kiến trúc, điêu khắc ở ĐNA:
– Về kiến trúc:
+ Trong kiến trúc dân gian, nhà sàn được coi là biểu tượng văn hóa thích hợp với điều kiện khí hậu nóng ẩm ở các địa hình khác nhau của cư dân Đông Nam Á.
+ Kiến trúc tôn giáo đa dạng với hệ thống chùa, tháp, đền, miếu, lăng mộ, thánh đường, nhà thờ. Chịu ảnh hưởng của nhiều loại hình kiến trúc du nhập từ bên ngoài, kiến trúc tôn giáo Đông Nam Á phổ biến với các công trình kiến trúc kiểu Hin-đu giáo, Phật giáo,…
+ Kiến trúc kiểu cung đình là hệ thống cung điện tại các kinh đô tiêu biểu như Thăng Long (Việt Nam), Luông-pa-băng (Lào),…
– Về điêu khắc:
+ Đông Nam Á đạt đến trình độ cao, với nhiều tác phẩm được chạm khắc công phu, độc đáo và chịu ảnh hưởng rõ nét của điêu khắc Ấn Độ, Trung Quốc. Phổ biến là các tác phẩm điêu khắc mang tính chất tôn giáo, như tượng thần, tượng Phật và phù điêu.
Luyện tập
Câu hỏi Luyện tập 1 SGK Lịch Sử 10 Cánh diều Bài 11 (trang 82): Hãy thể hiện trên trục thời gian các giai đoạn phát triển của văn minh Đông Nam Á từ đầu Công nguyên đến thế kỉ XIX.
Trả lời:
Câu hỏi Luyện tập 2 SGK Lịch Sử 10 Cánh diều Bài 11 (trang 82): Vẽ sơ đồ tư duy thể hiện các thành tựu tiêu biểu của văn minh Đông Nam Á thời kì cổ- trung đại.
Trả lời:
Vận dụng
Câu hỏi Vận dụng SGK Lịch Sử 10 Cánh diều Bài 11 (trang 82): Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về các công trình kiến trúc Đông Nam Á và phân loại theo ba dòng: kiến trúc dân gian, kiến trúc tôn giáo, kiến trúc cung đình.
Trả lời:
>>> Xem toàn bộ mục lục: Giải SGK Lịch sử 10 – Cánh Diều
———————————
Trên đây là lời giải hướng dẫn chi tiết cho bài soạn Sử 10 Cánh Diều Bài 11: Hành trình phát triển và thành tựu của văn minh Đông Nam Á thời kì cổ – trung đại mà Tritue360 đã biên soạn. Các bạn hãy tham khảo thật kỹ và chuẩn bị bài soạn sắp tới thật tốt nhé!