Mở đầu (trang 41) Địa 12 Kết nối tri thức Bài 8: Đô thị hóa là xu hướng phát triển tất yếu của thế giới. Năm 2021, tỉ lệ dân thành thị của thế giới là 56%; trong các châu lục, thấp nhất là châu Phi (44%) và cao nhất là châu Mỹ (hơn 80%). Vậy, đô thị hóa ở Việt Nam đạt mức độ nào, có đặc điểm gì và ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của nước ta?
– Đô thị hóa ở Việt Nam hình thành từ thế kỉ III TCN nhưng diễn ra chậm; từ 1986 đô thị hóa diễn ra nhanh hơn; gắn với công nghiệp hóa, hiện đại hóa; mạng lưới ngày càng mở rộng và thay đổi chức năng. Năm 2021, tỉ lệ dân thành thị ở nước ta là 37,1%.
– Ảnh hưởng tích cực: chuyển dịch lao động, động lực phát triển đất nước, tăng cường cơ sở hạ tầng kĩ thuật, xã hội; phát triển và chuyển dịch cơ cấu kinh tế, giải quyết việc làm ở nông thôn.
– Ảnh hưởng tiêu cực: đô thị hóa tự phát gây sức ép việc làm, quá tài về cơ sở hạ tầng, nảy sinh vấn đề an ninh xã hội, ô nhiễm môi trường.
I. Đặc điểm đô thị hóa ở Việt Nam
Câu hỏi 1 (trang 41) Địa 12 Kết nối tri thức Bài 8: Dựa vào thông tin mục I, hãy trình bày đặc điểm đô thị hóa ở nước ta.
Trả lời:
– Đô thị hoá gắn với công nghiệp hoá, hiện đại hoá
+ Năm 2021, tỉ lệ dân thành thị của nước ta là 37,1%.
+ Kinh tế phát triển, nhiều đô thị được đầu tư quy hoạch đồng bộ về cơ sở hạ tầng làm xuất hiện ngày càng nhiều đô thị hiện đại, đô thị thông minh.
+ Tỉ lệ dân thành thị giữa các vùng có sự khác biệt.
+ Năm 2021, tỉ lệ dân thành thị của Đông Nam Bộ là 66,4%, Trung du và miền núi Bắc Bộ là 20,5%.
– Số lượng đô thị ngày càng mở rộng và thay đổi chức năng
+ Tổng số đô thị nước ta năm 2021 là 749 đô thị.
+ Các đô thị không chỉ có chức năng hành chính mà còn là trung tâm kinh tế, văn hoá, đổi mới sáng tạo, có ý nghĩa thu hút đầu tư và lan toả sự phát triển đến các địa phương lân cận.
Câu hỏi 2 (trang 43) Địa 12 Kết nối tri thức Bài 8: Dựa vào thông tin mục II và hiểu biết của bản thân, hãy:
– Trình bày sự phân bố mạng lưới đô thị ở nước ta.
– Kể tên một số đô thị biển và đô thị dọc theo quốc lộ 1 của nước ta
Trả lời:
* Sự phân bố mạng lưới đô thị ở nước ta:
– Số lượng đô thị tăng khá nhanh:
Mạng lưới đô thị Việt Nam bao gồm thành phố trực thuộc Trung ương (đơn vị hành chính cấp tỉnh); thành phố trực thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc thành phố và thị xã (đơn vị hành chính cấp huyện); thị trấn (đơn vị hành chính cấp xã). Bước sang thế kỉ XXI, tổng số đô thị tăng khá nhanh, trong đó số lượng thành phố tăng nhanh nhất.
– Phân loại đô thị:
+ Dựa trên các tiêu chí về vị trí, chức năng, vai trò; quy mô và mật độ dân số; tỉ lệ lao động phi nông nghiệp; trình độ phát triển cơ sở hạ tầng và kiến trúc, cảnh quan, đô thị nước ta được phân thành 6 loại: Loại đặc biệt, loại I, loại II, loại III, loại IV và loại V được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định công nhận. Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh là hai đô thị đặc biệt của Việt Nam.
+ Về phương diện quản lí, cấp Trung ương quản lí Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ. Cấp tỉnh quản lí các thành phố trực thuộc tỉnh (đô thị loại I, loại II, loại III) và thị xã (đô thị loại III, loại IV). Cấp huyện quản lí các trấn (đô thị loại IV, loại V)
– Mạng lưới đô thị phủ khắp cả nước nhưng có sự khác nhau giữa các vùng:
+ Nước ta đang tập trung xây dựng các vùng đô thị, hành lang đô thị, dải đô thị ven biển, nhất là các đô thị động lực của từng vùng và cả nước, đô thị kết nối khu vực và quốc tế. Phát triển chuỗi các đô thị ven biển, đô thị hải đảo gắn với thực hiện chiến lược kinh tế biển và bảo đảm quốc phòng an ninh.
* Một số đô thị biển và đô thị dọc theo quốc lộ 1 của nước ta
+ Một số đô thị biển: Móng Cái (Quảng Ninh), Hạ Long (Quảng Ninh), Cẩm Phả (Quảng Ninh), Hội An (Quảng Nam), Tam Kỳ (Quảng Nam), Quy Nhơn (Bình Định), Nha Trang (Khánh Hòa), Phan Thiết (Bình Thuận),…
+ Một số đô thị dọc theo quốc lộ 1 của nước ta: Lạng Sơn, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hà Nội, Hưng Yên, Thái Bình,…
III. Ảnh hưởng của đô thị hóa
Câu hỏi 3 (trang 43) Địa 12 Kết nối tri thức Bài 8: Dựa vào thông tin mục III, hãy phân tích ảnh hưởng của đô thị hóa đến phát triển kinh tế – xã hội ở nước ta.
Trả lời:
Luyện tập & Vận dụng
Hoạt động Luyện tập (trang 43) Địa 12 Kết nối tri thức Bài 8: Vẽ sơ đồ thể hiện ảnh hưởng của đô thị hóa đến phát triển kinh tế – xã hội ở nước ta.
Lời giải:
Hoạt động Vận dụng (trang 43) Địa 12 Kết nối tri thức Bài 8: Sưu tầm thông tin và giới thiệu về một đô thị ở nước ta mà em quan tâm.
Thông tin tham khảo:
Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) là thành phố lớn nhất Việt Nam, được mệnh danh là “Hòn ngọc Viễn Đông”. Nơi đây là trung tâm kinh tế, văn hóa, giáo dục và khoa học kỹ thuật của cả nước.
* Đặc điểm nổi bật:
– Lịch sử:
+ Thành phố Hồ Chí Minh trải qua nhiều biến động lịch sử.
+ Từng là thủ đô của Việt Nam Cộng hòa.
– Văn hóa:
+ Giao thoa văn hóa nhiều vùng miền.
+ Nơi lưu giữ nhiều di tích lịch sử, văn hóa.
– Kinh tế:
+ Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế năng động nhất cả nước.
+ Có nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất lớn.
– Du lịch:
+ Nhiều điểm tham quan hấp dẫn.
+ Ẩm thực phong phú, đa dạng
>>> Xem thêm các bài soạn tại chuyên mục: Giải SGK Địa lí 12 – Kết nối tri thức
—————————————-
Từ những lời giải chi tiết cho bài học SGK Địa 12 Kết nối tri thức Bài 8: Đô thị hoá mà Tritue360 đã hướng dẫn trên đây. Hi vọng sẽ đem lại cho các em nhiều kiến thức bổ ích trên con đường học tập và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới. Chúc các em học tốt!