Câu hỏi mở đầu SGK Lịch sử 6 Cánh Diều Bài 14 (trang 67): Trong hơn một nghìn năm đô hộ Việt Nam, các triều đại phong kiến phương Bắc đã thi hành chính sách như thế nào? Tình hình kinh tế, xã hội và văn hóa của Việt Nam có chuyển biến ra sao?
Trả lời:
Chính sách:
– Về chính trị:
+ Chia Âu Lạc thành các quận, huyện và sáp nhập vào lãnh thổ Trung Quốc
+ Đưa người Hán sang cai trị người Việt theo luật pháp hà khắc.
– Về kinh tế:
+ Sử dụng chế độ tô thuế
+ Bắt cống nạp sản vật quý (ngọc minh cơ, sừng tê, ngà voi, đồi mồi…)
+ Nắm độc quyền về sắt và muối đối với người Việt
– Về văn hóa:
+ Mở trường lớp dạy chữ Hán
+ Áp dụng luật Hán
Tìm cách truyền bá văn hóa, phong tục,…
Tác động:
– Về kinh tế:
+ Sử dụng công cụ bằng sắt, sức kéo của trâu bò, kĩ thuật chiết cành… vào trong trồng trọt và chăn nuôi.
+ Nghề thủ công truyền thống như đúc đồng, rèn sắt, làm gốm, làm mộc.. phát triển với kĩ thuật sản xuất cao hơn.
+ Nhiều nghề thủ công mới xuất hiện: làm giấy, làm đường, làm mật mía…
– Về văn hóa, xã hội:
+ Tổ chức xã hội thay đổi rõ rệt: Quan lại đô hộ -> Địa chủ Hán và Hào trưởng Việt -> nông dân công xã -> nông dân lệ thuộc -> nô tì.
+ Truyền bá tư tưởng Nho giáo, Phật giáo, Đạo giáo và phong tục của người Hán vào ngày càng nhiều.
1. Chính sách cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc
a. Chính sách cai trị về chính trị
Câu hỏi 1 SGK Lịch sử 6 Cánh Diều Bài 14 (trang 69): Chính sách cai trị về chính trị của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nhân dân ta thời Bắc thuộc thể hiện như thế nào?
Trả lời:
– Chính sách cai trị về chính trị của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nhân dân ta thời Bắc thuộc thể hiện:
+ Chia Âu Lạc thành các quận, huyện và sáp nhập vào lãnh thổ Trung Quốc
+ Đưa người Hán sang cai trị người Việt theo luật pháp hà khắc.
Câu hỏi 2 SGK Lịch sử 6 Cánh Diều Bài 14 (trang 69): Các triều đại phong kiến phương Bắc chủ trương đặt nước ta thành quận, huyện trực thuộc Trung Quốc nhằm mục đích gì?
Trả lời:
– Các triều đại phong kiến phương Bắc chủ trương đặt nước ta thành quận, huyện trực thuộc Trung Quốc nhằm mục đích dễ cai trị và dần dần thu phục người Việt.
b. Chính sách bóc lột về kinh tế
Câu hỏi 1 SGK Lịch sử 6 Cánh Diều Bài 14 (trang 69): Dựa vào các hình 14.4, 14.5 và đọc các thông tin tư liệu trên, hãy liệt kê những hình thức bóc lột chủ yếu của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với người Việt thời Bắc thuộc.
Trả lời:
– Những hình thức bóc lột chủ yếu của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với người Việt thời Bắc thuộc:
+ Bắt người Việt cống nạp sản vật (trầm hương, sừng tê, ngà voi, ngọc trai, đồi mồi…).
+ Thiết lập chế độ thuế khóa, lao dịch hà khắc, nặng nề.
+ Nắm độc quyền về sắt và muối.
Câu hỏi 2 SGK Lịch sử 6 Cánh Diều Bài 14 (trang 70): Việc đưa người Hán sang sinh sống lâu dài ở nước ta nhằm mục đích gì?
Trả lời:
– Việc đưa người Hán sang sinh sống lâu dài ở nước ta nhằm mục đích đồng hóa dân ta về mọi mặt…
Câu hỏi 3 SGK Lịch sử 6 Cánh Diều Bài 14 (trang 70): Nêu chính sách cai trị về văn hóa các triều đại phong kiến phương Bắc đối với người Việt thời Bắc thuộc.
Trả lời:
– Chính sách cai trị về văn hóa các triều đại phong kiến phương Bắc đối với người Việt:
+ Đưa người Hán sang sinh sống lâu dài, cho ở lẫn với người Việt.
+ Mở lớp dạy chữ Hán; truyền bá văn hóa Hán.
+ Áp dụng luật pháp của người Hán để cai trị người Việt.
+ Bắt người Việt phải tuân theo các phong tục tập quán của người Hán.
2. Những chuyển biến về kinh tế, xã hội, văn hóa trong thời Bắc thuộc
Câu hỏi 1 SGK Lịch sử 6 Cánh Diều Bài 14 (trang 71): Quan sát các hình 14.6 và 14.7 và đọc thông tin, hãy cho biết những chuyển biến về kinh tế của người Việt trong thời kì Bắc thuộc.
Trả lời:
– Những chuyển biến về kinh tế của nhân dân ta trong thời Bắc thuộc
+ Sử dụng công cụ bằng sắt, sức kéo của trâu bò, kĩ thuật chiết cành… vào trong trồng trọt và chăn nuôi.
+ Nghề thủ công truyền thống như đúc đồng, rèn sắt, làm gốm, làm mộc.. phát triển với kĩ thuật sản xuất cao hơn.
+ Nhiều nghề thủ công mới xuất hiện: làm giấy, làm đường, làm mật mía…
Câu hỏi 2 SGK Lịch sử 6 Cánh Diều Bài 14 (trang 71): Quan sát bảng trên và đọc thông tin, hãy cho biết sự chuyển biến của xã hội Việt Nam thời Bắc thuộc.
Trả lời:
– Với chính sách cai trị của triều đại phong kiến phương Bắc, xã hội Việt Nam có sự chuyển biến sâu sắc:
+ Giai cấp thống trị bao gồm: quan lại đô hộ và địa chủ.
+ Một số quan lại, địa chủ người Hán bị Việt hóa. Tầng lớp hào trưởng bản địa hình thành từ bộ phận quý tộc trong xã hội Âu Lạc cũ có uy tín và vị thế quan trọng trong đời sống xã hội.
+ Bộ phận Lạc dân dưới thời Văn Lang – Âu Lạc đã bị phân hóa thành các tầng lớp: nông dân công xã; nông dân lệ thuộc (nhận ruộng đất của địa chủ để cày cấy – nộp lại địa tô) và nô tì.
Luyện tập
Câu hỏi 1 SGK Lịch sử 6 Cánh Diều Bài 14 (trang 72): Nêu một số nét trong chính sách cai trị về chính trị, kinh tế, văn hóa của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với người dân Việt Nam thời Bắc thuộc.
Trả lời:
* Một số nét trong chính sách cai trị về chính trị, kinh tế, văn hóa của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với người dân Việt Nam thời Bắc thuộc:
– Về chính trị:
+ Chia Âu Lạc thành các quận, huyện và sáp nhập vào lãnh thổ Trung Quốc
+ Đưa người Hán sang cai trị người Việt theo luật pháp hà khắc.
– Về kinh tế:
+ Sử dụng chế độ tô thuế
+ Bắt cống nạp sản vật quý (ngọc minh cơ, sừng tê, ngà voi, đồi mồi…)
+ Nắm độc quyền về sắt và muối đối với người Việt
– Về văn hóa:
+ Mở trường lớp dạy chữ Hán
+ Áp dụng luật Hán
+ Tìm cách truyền bá văn hóa, phong tục phương Bắc.
Câu hỏi 2 SGK Lịch sử 6 Cánh Diều Bài 14 (trang 72): Nêu những chuyển biến về kinh tế, xã hội và văn hóa của Việt Nam thời Bắc thuộc.
Trả lời:
– Những chuyển biến về kinh tế của người Việt thời Bắc thuộc:
+ Nông nghiệp có sự chuyển biến mới về phương thức canh tác. Ví dụ: sử dụng phổ biến công cụ bằng sắt, sức kéo của trâu bò; biết kĩ thuật chiết cành…
+ Nghề thủ công truyền thống (đúc đồng, rèn sắt, làm mộc…) tiếp tục phát triển với kĩ thuật cao hơn.
+ Xuất hiện nhiều nghề thủ công mới: làm giấy, làm “vải Giao Chỉ”, làm thủy tinh…
– Những chuyển biến về xã hội của người Việt thời Bắc thuộc:
+ Xã hội Việt Nam có sự phân hóa sâu sắc.
– Giai cấp thống trị bao gồm: quan lại đô hộ và địa chủ.
– Một số quan lại, địa chủ người Hán bị Việt hóa. Tầng lớp hào trưởng bản địa hình thành từ bộ phận quý tộc trong xã hội Âu Lạc cũ có uy tín và vị thế quan trọng trong đời sống xã hội.
– Bộ phận Lạc dân dưới thời Văn Lang – Âu Lạc đã bị phân hóa thành các tầng lớp: nông dân công xã; nông dân lệ thuộc (nhận ruộng đất của địa chủ để cày cấy – nộp lại địa tô) và nô tì.
+ Mâu thuẫn bao trùm trong xã hội là mâu thuẫn dân tộc giữa người Việt với chính quyền đô hộ phương Bắc.
– Những chuyển biến về văn hóa của người Việt thời Bắc thuộc:
+ Xuất hiện các trường dạy chữ Hán tại các quận.
+ Tư tưởng Nho giáo, Phật giáo, Đạo giáo và nhiều yếu tố văn hóa, phong tục – tập quán được truyền bá vào Việt Nam.
Vận dụng
Câu hỏi Vận dụng SGK Lịch sử 6 Cánh Diều Bài 14 (trang 72): Hãy cho biết những cách thức canh tác, nghề thủ công nào trong thời Bắc thuộc vẫn được duy trì, phát triển cho đến ngày nay
Trả lời:
– Hình thức canh tác: Công cụ sản xuất làm bằng sắt, dùng trâu bò làm sức kéo, chiết cành…
– Nghề thủ công: nghề làm gốm, làm mộc, đúc đồng, làm mật, làm đường.
>>> Xem thêm các bài soạn tại mục lục: Giải SGK Lịch sử 6 – Cánh Diều
—————————————-
Từ những lời giải chi tiết cho bài học SGK Lịch sử 6 Cánh Diều Bài 14: Chính sách cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc và chuyển biến kinh tế, xã hội, văn hóa của Việt Nam thời Bắc thuộc mà Tritue360 đã hướng dẫn trên đây. Hi vọng sẽ đem lại cho các em nhiều kiến thức bổ ích trên con đường học tập và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới. Chúc các em học tốt!